Như thường lệ, sau khi thực hiện xong công tác TO-16K máy nén HP-C (thay mới các bộ DGS & barrier- Dry gas seal & Barrier seal), nhóm BDSC tiến hành rửa Turbine để chạy máy thì phát hiện IGV bị kẹt ở các tầng 3, 4, 5 & 6. 
Turbine Mars 100-15.000HP dẫn động máy nén khí cao áp
Các tầng cánh IGVs( guide vane) compressor bên trong turbine Mars-100-15.000HP
Chức năng của các vanes này là thay đổi góc đóng mở cho phù hợp với quá trình lên xuống tải của máy. Phần compressor bên trong Turbine là dạng máy nén hướng trục nên trường hợp các IGVs bị kẹt sẽ làm giảm công suất, có khả năng làm hư hỏng thiết bị và hãng Solar cũng đưa ra khuyến cáo không vận hành trong điều kiện như trên. Dừng lại một phút để suy nghĩ, chúng tôi huy động hết tất cả các bộ kỹ phận kỹ thuật, đội ngũ công nhân lành nghề cùng ngồi lại để bàn giải pháp, mỗi người mỗi nhiệm vụ khác nhau và cùng nhau thống nhất đầu bài trước sau đó cùng bàn bạt với các chuyên gia tại XNK để có điểm chung. Bên cạnh thống nhất được cách thức thực hiện quy trình xử lý sự cố kẹt IGV trong nội bộ XNK, chúng tôi gấp rút lấy kinh nghiệm từ các chuyên gia của các hãng, các đối tác có kinh nghiệm về xử lý kẹt IGV, các chuyên gia trong VSP và cả các người bạn người nước ngoài hết sức chân tình. Biết bao nhiêu là khó khăn đang đợi chúng ta phía trước với ý chí kiên định, kinh nghiệm của các lớp đàn anh đi trước, sự tiếp cận hết sức nhanh của lớp đàn em kế cận trong thời đại công nghệ 4.0. Chúng tôi tự tin phải làm được và sự thành công đến ngoài mong đợi. Chúng tôi đã quá xúc động cùng nhau, những giọt nước mắt hạnh phúc vô cùng. Chúng tôi không có đường lùi, cái lùi ở đây được hiểu như không thể lùi bước, trên giàn duy trì liên tục 5/6 máy nén làm việc trong khi Turbine A đã đến hạn đại tu, thay turbine mới, turbine từ Mỹ đã lên giàn. Càng trễ càng bị phạt theo hợp đồng, càng trễ mọi kế hoạch bảo dưỡng các máy khác xem như bị thay đổi, nhiều chi phí thủ tục, nhân lực đang là một rừng khó khăn nếu kế hoạch bị thay đổi. Như thế chúng tôi không còn con đường nào lùi nữa.
Một loạt giải pháp được đưa ra từ đơn giản đến phức tạp nhưng điểm chung ở đây là làm gì thì làm cái mà chúng tôi muốn hướng đến là phải có quy trình/ hướng dẫn trước khi thực hiện, một khi đã thống nhất được quy trình thì tiến hành thực hiện và tuyệt đối không cắt bỏ bất cứ công đoạn nào và cần update thường xuyên các quy trình phù hợp điều kiện tại site. Giải pháp đơn giản nhanh chóng được thực hiện trước là xịt WD-40 (1 dạng chất có khả năng tẩy rửa gỉ sét) qua các lỗ Borescope sau đó tiến hành dạo IGV bằng thủy lực nhưng không được, chứng tỏ IGV bị kẹt nặng. Thông thường trước đây, việc kẹt IGV chỉ xảy ra ở các tầng 1,2 nên việc khắc phục tương đối dễ dàng, lần kẹt này ở Turbine Mars-100C có thể nói là hy hữu trong suốt quá trình vận hành gần 20 năm của GNTT. Được sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo phòng cũng như lãnh đạo giàn, phương án khắc phục được thông qua là tháo, đánh giá và khắc phục tại site theo quy trình đã duyệt. Hàng loạt thách thức và khó khăn bủa vây trong lúc này, thách thức về cách xử lý kẹt, khó khăn về dụng cụ, tools chuyên dụng…
Tuy nhiên với tinh thần đoàn kết cũng như sức mạnh tập thể vốn có của GNTT nói riêng cũng như XN Khí nói chung, hàng loạt nút thắt khó khăn đã từ từ được gỡ bỏ. Khó khăn về việc thiếu dụng cụ, tools chuyên dụng đã có sự hỗ trợ của các phòng ban trong bờ, và đặc biệt là sự “ hợp gu", ăn ý giữa kinh nghiệm của người thợ BDSC và bàn tay tài hoa của người thợ tiện GNTT. Một loạt dụng cụ chuyên dụng đã được xuất xưởng chỉ trong vòng hơn 1 ngày, nhìn trong hình có vẻ thô sơ nhưng công dụng và hiệu quả thì không hề nhỏ, tính theo giá trị nếu chúng ta mua tools của hãng chí ít cũng khoảng vài trăm đô 1 món và thời gian chờ dụng cụ về cũng rất lâu.
Dụng cụ chuyên dụng tự chế bởi người thợ tài hoa trên giàn Nén Khí Trung Tâm
Thách thức về phương án tháo lắp cũng như cách khắc phục mới là vấn đề chính, hãng Solar thì hầu như ít “support" về tài liệu kỹ thuật cho sự cố này, toàn thể anh em nhóm BDSC cũng như nhóm cơ khí trên giàn đã mày mò tìm hiểu về cấu tạo, tham khảo thêm kinh nghiệm, tư vấn của nhóm hỗ trợ trong bờ từ đó đánh giá được nguyên nhân và đưa ra được 2 phương án khắc phục trước mắt: tiến hành xoay, dạo đối với những vane bị kẹt nhẹ, còn đối với những vane bị kẹt nặng sẽ tiến hành thay mới bạc nhựa phía ngoài.
Sau khi tháo và đánh giá, nhóm đã xác định được số vane bị kẹt chiếm khoảng 1/4 tống số IGVs (60/228 vane). Nhận định việc khắc phục được số lượng vane kẹt lớn như vậy là rất khó khăn và đòi hỏi nhiều thời gian, không gian thao tác lại chật hẹp, không thể tập trung nhiều nhân lực một lúc, chưa cần phân công thì một số anh em tự nguyện xung phong làm ca đêm. Như những con ong chăm chỉ, ngày rồi lại đến đêm, số vane bị kẹt theo đó cũng giảm dần. Nhiều khi anh em bông đùa rằng: “ Xoay, dạo có thấy vane nhẹ đi đâu…!", lý do vì sau khi xoay, dạo vane có bớt kẹt nhiều nhưng lúc đó sức người cũng giảm theo nên không cảm nhận được…Còn lại khoảng 20 vane bị kẹt cứng, các vane này bị kẹt nặng đến mức khi dùng tay vặn cứng ½'' gắn vào 1 đầu tools chuyên dụng để quay thì vane không dấu hiệu dịch chuyển, nếu quá lực có khả năng sẽ làm hỏng chi tiết bên trong, nếu không khắc phục triệt để thì máy cũng không chạy được. Phương án thay thế bạc nhựa mới (một dạng nhựa tổng hợp) được tiến hành thử nghiệm trước với 03 vane kết hợp với việc xoay, dạo vane đem lại kết quả khá khả quan nên nhóm quyết định thực hiện với các vane còn lại. Các mũi khoét được “upgrade" dần mác vật liệu lần lượt ra lò, phải đến mũi khoét hợp kim (một món quà có thể nói quý như vàng được một anh bạn nhóm Tự động hóa trao tặng) thì tốc độ “nạo bạc" được tăng tốc đáng kể, góp phần giảm bớt công sức và thời gian. Khi tất cả các vane đã được xoay nhẹ nhàng thì hầu như mọi nhọc nhằn được trút bỏ, niềm tin và sự lạc quan đều ánh lên trong mắt mỗi người tham gia.
Quá trình tháo lắp cũng là kinh nghiệm đáng quý cho nhóm BDSC, từ những chi tiết cơ khí đơn giản được thiết kế, kết hợp tài tình lại thành một cơ cấu hoàn chỉnh, vừa đảm bảo tính khí động học, tính cứng vững, tính dễ tháo lắp trong không gian hạn chế… Ban đầu nhìn vào “một rừng" chi tiết như vậy ai cũng có phần phân vân, sau khi tìm hiểu kỹ thì xác định khả năng lắp lẫn, lắp nhầm là hầu như không có.Một thiết kế thú vị nữa là thông thường việc tháo lắp được thực hiện theo chiều ngược nhau với chiều lắp, ví dụ như tháo từ tầng 2 thì lắp lại từ tầng 6 (nhưng do không gian hạn chế vì phải bố trí số các cánh càng nhiều hơn ở các tầng sau, …) nên quá trình lắp lại cũng bắt đầu từ tầng 2 đến tầng 5. Tổng cộng khoảng gần 500 liên kết đã được lắp ráp tỉ mỉ, chính xác đảm bảo Turbine hoạt động ổn định trong suốt chu kỳ còn lại , công suất máy được cải thiện đáng kể, hiện PCD( áp suất tầng cuối máy nén khí trước khi vào buồng đốt) của máy đã đạt giá trị gần như tối ưu (14.8 barg so với 14.4 barg trước đây ở cùng điều kiện nhiệt độ) mặt dầu turbine này có thời gian làm việc trên 24000h.
Nửa bên phải của “rừng" chi tiết IGV – Mars 100-15.000HP
Được sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo xí nghiệp cũng như phòng ban chức năng,việc khắc phục sự cố kẹt IGV của Turbine Mars-100 trên GNTT đã được hoàn thành sau 8 ngày đêm lao động khẩn trương, không quản khó nhọc của toàn bộ anh em cơ khí có mặt trên giàn. Thành công này một lần khẳng định sức mạnh của một tập thể đoàn kết, thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm, góp phần đáp ứng được nhu cầu sản xuất hiện nay, tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể (khoảng 150.000 USD) nếu chúng ta thuê hãng Solar xử lý.
Phân thành 3 nhóm (trái, phải, dưới bụng) lăp lại các liên kết
Bài và hình ảnh: N.A. Sơn-L.Q.Nam