Vận hành các giàn nén khí trong môi trường biển khắc nghiệt đòi hỏi độ chính xác và an toàn cao, trong bối cảnh đó việc phát huy tinh thần sáng kiến - sáng chế (SKSC), cải tiến kỹ thuật của người lao động (NLĐ) không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là một giải pháp chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả công việc, tối ưu quy trình vận hành, giảm thiểu rủi ro và tiết kiệm chi phí sản xuất.
Tuy nhiên, để hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo, cần có một hệ thống hỗ trợ đồng bộ, bao gồm việc tạo nguồn cảm hứng, khuyến khích NLĐ tham gia và trang bị cho họ những kỹ năng cần thiết. Bài viết này sẽ phân tích và đề xuất các giải pháp trọng tâm nhằm giúp CBCNV XN Khí phát huy hiệu quả tinh thần SKSC, cụ thể như sau:
Để hình thành và phát triển các ý tưởng sáng kiến, người lao động cần tuân thủ một số bước cơ bản như sau:
Rèn luyện kỹ năng tư duy sáng tạo
Để phong trào SKSC tại các giàn tiếp tục phát triển hiệu quả, việc trang bị kỹ năng cho người lao động là yếu tố then chốt. Trong đó, tư duy sáng tạo được xem là năng lực nền tảng, cho phép CBCNV nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, đưa ra những giải pháp mới mẻ và thực tiễn. Để phát triển tư duy này, mỗi cá nhân cần vượt qua rào cản tư duy, dám thử nghiệm, áp dụng linh hoạt các phương pháp sáng tạo như sơ đồ tư duy (mindmap), SCAMPER hay mô hình “6 chiếc mũ tư duy”…
Song hành với đó là kỹ năng quan sát và nhận diện vấn đề - đòi hỏi sự nhạy bén và tinh thần cầu thị, đặt ra những câu hỏi cụ thể xoay quanh hiệu suất, chất lượng, an toàn, chi phí, công nghệ để nhận diện điểm chưa tối ưu. Những câu hỏi như “Có lãng phí ở đâu?”, “Có thể tự động hóa khâu nào?”, hay “Việc phối hợp giữa các bộ phận đã hiệu quả chưa?” chính là chìa khóa.
Sau khi xác định được vấn đề, kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề sẽ giúp đi đến tận gốc nguyên nhân. Các kỹ thuật như sơ đồ xương cá (Ishikawa), hay phương pháp “5 Why?” là công cụ hữu hiệu trong việc bóc tách nguyên nhân và xây dựng giải pháp đúng trọng tâm.
Sáng kiến không thể thiếu yếu tố tập thể. Do đó, kỹ năng hợp tác và làm việc nhóm đóng vai trò quan trọng. Việc tham gia các dự án nhóm, lắng nghe, phản biện và hỗ trợ đồng nghiệp không chỉ tạo môi trường làm việc tích cực mà còn thúc đẩy tinh thần sáng tạo đồng đội.
Một trong những kỹ năng quan trọng nữa chính là sự giao tiếp rõ ràng, trình bày thuyết phục và ứng dụng trí tuệ cảm xúc để lan tỏa ý tưởng một cách tinh tế, hiệu quả. Cùng với đó, việc cập nhật kiến thức, sử dụng thành thạo công nghệ và các công cụ số như AutoCAD, Excel, HAZOP, AI… còn hỗ trợ trình bày sáng kiến một cách logic, dễ hiểu, góp phần tăng tính khả thi và ứng dụng thực tiễn.
Để phát triển ý tưởng hiệu quả, các giàn hiện đang tích cực áp dụng các công cụ, trong đó phương pháp SCAMPER nổi bật nhất với bảy hướng tiếp cận: Thay thế, Kết hợp, Thích nghi, Biến đổi, Sử dụng khác, Loại bỏ và Sắp xếp lại, giúp khai mở nhiều ý tưởng mới từ những quy trình quen thuộc. Ngoài SCAMPER, các phương pháp khác như Brainstorming (Động não), Sơ đồ tư duy, Six Thinking Hats (6 chiếc mũ tư duy), liên tưởng – ẩn dụ, hay Trial and Error (Thử và sai) cũng hỗ trợ hiệu quả trong việc phát triển ý tưởng.
Bên cạnh đó, các giàn cũng nghiên cứu kỹ và tuân thủ theo Quy chế về hoạt động sáng kiến, sáng chế và giải pháp hữu ích… mã số VSP-000-KTSX-601 phiên bản mới hiện đang áp dụng trong toàn Vietsovpetro. Quy chế này đảm bảo tính minh bạch, đồng bộ trong việc triển khai, đánh giá và tạo điều kiện thuận lợi để các sáng kiến được áp dụng vào thực tiễn một cách hiệu quả.
Cơ chế khuyến khích, phát huy hiệu quả sáng kiến sáng chế tại XN Khí
Đối với XN Khí, công tác SKSC – KHCN luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt từ Ban Giám đốc đơn vị. Trong năm 2024, XN Khí đã có 14 SKSC được Hội đồng SKSC Vietsovpetro công nhận, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, với tổng hiệu quả kinh tế do áp dụng sáng kiến là 168,729 USD. Điểm đặc biệt trong các sáng kiến này là có sự tham gia tích cực của CBCNV làm việc trực tiếp trên các công trình biển.
Định hướng trong năm 2025, công tác SKSC – KHCN tại XN Khí sẽ tiếp tục được phát huy dựa trên nhiệm vụ sản xuất của đơn vị. Trong đó, để duy trì hiệu quả, cần:
- Xây dựng cơ sở dữ liệu sáng kiến để có thể chia sẻ kinh nghiệm hiệu quả
- Có cơ chế khen thưởng dựa trên hiệu quả thực tế.
- Tăng cường đào tạo về Trí tuệ nhân tạo (AI), ứng dụng công nghệ số cho CBCNV
- Hợp tác nghiên cứu với chuyên gia bên ngoài, và định hướng đề tài phù hợp xu hướng phát triển bền vững.
Mỗi SKSC dù nhỏ, đều là kết tinh của tinh thần trách nhiệm, sự sáng tạo và nỗ lực không ngừng của mỗi CBCNV nhằm đảm bảo vận hành các giàn nén khí an toàn liên tục và hiệu quả. Thực tế cho thấy, khi phong trào sáng kiến được triển khai đồng bộ, có chiều sâu, sẽ tạo nên động lực đổi mới mạnh mẽ trong toàn đơn vị. Tin rằng, với sự chỉ đạo sát sao từ Ban lãnh đạo đơn vị, sự đoàn kết đồng lòng từ các CBCNV phòng/ban/giàn, XN Khí có thể biến phong trào SKSC thành điểm sáng trong văn hóa sáng tạo đổi mới, góp phần xây dựng đơn vị ngày càng phát triển vững mạnh, khẳng định vị thế tiên phong trong Vietsovpetro.
Người viết: Hà Quốc Việt và Nguyễn Anh Tuấn P.KTSX